Ograniczanie wydatków

Najbardziej widoczną zmianą jest ograniczanie wydatków. Z badania przeprowadzonego przez UCE RESEARCH i SYNO Poland wynika, że 67,9 proc.  badanych ogranicza wydatki w sklepach z powodu inflacji. Najczęściej ograniczane są zakupy produktów niespożywczych, takich jak odzież, elektronika czy usługi. Konsumenci częściej decydują się również na zakupy tańszych zamienników nawet kosztem niższej jakości.

Ograniczenie wydatków obserwujemy niemal na całym świecie. Podobne badanie przeprowadzone w Chorwacji, wykazało, że globalnie wszyscy respondenci ograniczyli swoją konsumpcję w momencie pojawienia się inflacji. Tylko 10,5 proc.  respondentów twierdzi, że nadal kupuję produkty i usługi, które kupowali wcześniej, a inflacja nie ma żadnego wpływu na ich zachowania zakupowe.

Większość respondentów wykazała tendencję do wydawania więcej na żywność, transport (w tym paliwo) i media, co powoduje ograniczenie wydatków na odzież i rozrywkę. Polacy najczęściej rezygnują z wyjść do kina czy do restauracji, ograniczamy też wyjazdy wakacyjne, najczęściej poprzez skracanie długości pobytu na wczasach. 

Zwracanie uwagi na cenę

Konsumenci większą wagę niż wcześniej przywiązują do ceny. Z badania przeprowadzonego przez ING Bank Śląski, Wydziału Psychologii UW i Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Wiedzy THINK! wynika, że 89 proc. Polaków z powodu wzrostu cen wydaje na zakupy więcej pieniędzy. Ich wydatki wzrosły średnio o 57 proc., jednak jednocześnie 61 proc. konsumentów deklaruje, że na niektóre produkty czy usługi już ich nie stać.

Jednym z najważniejszych trendów, w kontekście poszukiwania oszczędności jest wzrost popularności marek własnych. Sieci handlowe oferują coraz szerszą ofertę produktów marek własnych. Można znaleźć wśród nich produkty z różnych kategorii, takich jak żywność, środki czystości, kosmetyki czy odzież, a aż 47,7 proc. respondentów deklaruje, że chętnie sięga po produkty tego typu. W Polsce udział marek własnych w rynku FMCG (Fast Moving Consumer Goods, czyli produkty szybko zbywalne) wynosi obecnie około 30 proc. i szacuje się jego dalszy wzrost w nadchodzących latach. 

Ograniczanie zakupów impulsywnych i zwiększone zainteresowanie promocjami 

W dobie inflacji konsumenci częściej planują wydatki i ograniczają zakupy impulsywne. Oszczędzanie to nowy sport narodowy Polaków. Na zakupy chodzimy przygotowani, często jesteśmy skłonni pojechać do dalszego sklepu, jeśli oferuje większe promocje.  Z badania przeprowadzonego przez Grupę Eurocash wynika, że 89 proc. konsumentów robi listę zakupów, zanim pójdzie do sklepu. Z kolei badanie przeprowadzone przez SW RESEARCH dla Grupy BLIX w 2023 roku wykazało, że 84,1% konsumentów przegląda gazetki promocyjne co najmniej raz w tygodniu. Jest to wzrost o 12,5% w porównaniu do 2022 roku.

Rozwój technologii cyfrowych sprawił, że porównywanie cen i planowanie zakupów jest prostsze niż kiedykolwiek wcześniej. Coraz większą popularnością cieszą się aplikacje umożliwiające planowanie wydatków, porównywanie cen oraz tworzenie list zakupów. Niemalże wszystkie wiodące sieci handlowe udostępniają swoje aplikacje z programami lojalnościowymi oraz kuponami rabatowymi. 

Konsumenci są również bardziej skłonni do zakupów produktów na wyprzedażach. Badanie przeprowadzone przez UCE RESEARCH i SYNO Poland w 2023 roku wykazało, że 60% badanych kupuje produkty na wyprzedażach przynajmniej raz w miesiącu. Jest to wzrost o 10% w porównaniu do 2022 roku.

Wzrost popularności sklepów internetowych

Wciąż wzrasta popularność sklepów internetowych. Z badania przeprowadzonego przez GfK wynika, że w 2023 roku 62 proc. Polaków zrobiło zakupy przez Internet. W porównaniu do roku 2022 jest to wzrost o 10 proc. 

Głównym czynnikiem, który motywuje konsumentów do zakupów online jest fakt, że sklepy internetowe oferują często niższe ceny niż sklepy stacjonarne. Kolejnym ważnym powodem, na który zwracali uwagę konsumenci jest łatwość porównywania cen w sklepach online oraz korzystna polityka zwrotów. 

Podsumowanie

Inflacja generuje istotne zmiany w zrachowaniach zakupowych konsumentów.  Konsumenci ograniczają wydatki, zwracają większą uwagę na cenę i planują zakupy. Daje to przestrzeń dla firm wchodzących na rynek z nowymi technologiami pozwalającymi na zarządzanie wydatkami, tworzenie list zakupowych, czy porównywaniem cen. Jednocześnie jest to też bardzo wyraźny sygnał dla producentów i sklepów, którzy powinny zwracać większą uwagę na dynamicznie zmieniające się potrzeby konsumentów i dostosowywać propozycję wartości ich obecnych potrzeb.